Law & Q&A

Art. 1.

(1) Σκοπός του παρόντος Προεδρικού Διατάγματος είναι η προσαρμογή της Ελληνικής  Νομοθεσίας  προς  τις  διατάξεις της Οδηγίας 86/653/ΕΟΚ του  Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Ε.Κ.) "για  τον  συντονισμό  των δικαίων  των  κρατών  -  μελών όσο αφορά τους εμπορικούς αντιπροσώπου (ανεξάρτητους επαγγελματίες)" που δημοσιεύθηκε  στην  ελληνική  γλώσσα  στην  Επίσημη Εφημερίδα των Ε.Κ. αριθμ. ΕΕ αριθμ. L 382 της 31.12.1986 σελ. 17.

(2) Για την εφαρμογή των  διατάξεων  του  παρόντος  Δ/τος,  Εμπορικός Αντιπρόσωπος  είναι  εκείνος  στον  οποίο,  υπό  την  ιδιότητά  του ως  ανεξάρτητου  μεσολαβητή,   ανατίθεται   σε   μόνιμη   βάση   είτε   να   διαπραγματεύεται  για λογαριασμό άλλου προσώπου, το οποίο καλείται στο  εξής "αντιπροσωπευόμενος", την πώληση ή την αγορά  εμπορευμάτων,  είτε   να  διαπραγματεύεται και να συνάπτει τις πράξεις αυτές επ` ονόματι και  για λογαριασμό του αντιπροσωπευόμενου.

(3) Ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος: α) είναι υποχρεωμένος να εγγραφεί ως εμπορικός αντιπρόσωπος στις αρμόδιες ΔΟΥ και στα αμιγή Εμπορικά Επιμελητήρια ή στο Εμπορικό Τμήμα των λοιπών Επιμελητηρίων, και στον Ο.Α.Ε.Ε., β) μπορεί να διατηρεί υπαντιπροσώπους, γ) Από την υποχρέωση εγγραφής στο Επιμελητήριο εξαιρείται εμπορικός αντιπρόσωπος αναγνωρισμένος από κράτος - μέλος της Ε. Ε. ή κράτος - μέλος του Ε.Ο.Χ. και εγκατεστημένος σε αυτό, ο οποίος εκτελεί, στα πλαίσια της διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών, περιστασιακά πράξεις εμπορικής αντιπροσώπευσης στην Ελλάδα, όπως ορίζονται στο παρόν, εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις του κράτους στο οποίο είναι εγκατεστημένος για την άσκηση πράξεων εμπορικής αντιπροσώπευσης. Ο εμπορικός αντιπρόσωπος αυτός φέρει τον τίτλο της χώρας της κύριας εγκατάστασης του και αν ιδρύσει γραφείο ή υποκατάστημα ή άλλη εγκατάσταση στην Ελλάδα, υποχρεούται να εγγραφεί στο Γ.Ε.ΜΗ.

(4) Εμπορικοί Αντιπρόσωποι, κατά την έννοια του παρόντος  Δ/τος,  δεν μπορούν να είναι ιδίως:

α)  Τα  πρόσωπα  τα  οποία  υπό  την ιδιότητα του οργάνου έχουν την  εξουσία να δεσμεύουν μία εταιρεία ή ένωση προσώπων.

β) Οι εταίροι οι οποίοι έχουν  νόμιμη  εξουσία  να  δεσμεύουν  τους άλλους εταίρους.

γ) Οι διαχειριστές που ορίζονται από το δικαστήριο, οι εκκαθαριστές ή οι σύνδικοι πτωχεύσεως.

Art. 2. 

Οι διατάξεις του παρόντος Π. Δ/τος δεν έχουν εφαρμογή για:

α) Τους μη αμειβόμενους Εμπορικούς Αντιπροσώπους.

β) Τους Εμπορικούς   Αντιπροσώπους  εφόσον  συναλλάσσονται  στα  Χρηματιστήρια Εμπορευμάτων ή στις αγορές πρώτων υλών.

Art. 3.

-

Art.  4. 

(1) Ο   Εμπορικός   Αντιπρόσωπος   οφείλει   κατά  την  άσκηση  των δραστηριοτήτων του να μεριμνά για τα συμφέροντα του αντιπροσωπευομένου και να δρα νόμιμα με βάση την καλή πίστη. 

Ιδιαίτερα ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος οφείλει:

α) Να ασχολείται με την δέουσα επιμέλεια  κατά  την  διαπραγμάτευση και  ενδεχομένως  κατά  την  σύναψη  των  πράξεων  οι οποίες του έχουν ανατεθεί.

β) Να ανακοινώνει στον αντιπροσωπευόμενο κάθε  αναγκαία  πληροφορία  που διαθέτει.

γ) να συμμορφώνεται προς τις εύλογες υποδείξεις του αντιπροσωπευομένου.

(2) Ο αντιπροσωπευόμενος οφείλει κατά την διάρκεια των σχέσεών του με τον Εμπορικό Αντιπρόσωπο να δρα νόμιμα, με βάση την καλή πίστη. Ιδιαίτερα ο αντιπροσωπευόμενος οφείλει:

α)  Να  θέτει  στην  διάθεση του Εμπορικού Αντιπροσώπου τα αναγκαία πληροφοριακά έγγραφα, που  αφορούν  τα  εμπορεύματα  περί  των  οποίων εκάστοτε πρόκειται.

β) να παρέχεται στον Εμπορικό Αντιπρόσωπο τις αναγκαίες πληροφορίες για την εκτέλεση της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας, ιδίως να ειδοποιεί τον Εμπορικό Αντιπρόσωπο, μέσα σε εύλογη προθεσμία, μόλις προβλέψει ότι ο όγκος των εμπορικών πράξεων θα είναι αισθητά μικρότερος από εκείνον που ο αντιπρόσωπος θα έπρεπε να αναμένει κανονικά.

(3) Ο αντιπροσωπευόμενος οφείλει εξάλλου να ενημερώνει μέσα σε εύλογη προθεσμία τον εμπορικό αντιπρόσωπο σχετικά με την εκ μέρους του αποδοχή ή απόρριψη καθώς και με τη μη εκτέλεση μίας εμπορικής πράξης για την οποία μεσολάβησε" .

(4) Τα μέρη δε μπορούν να παρεκκλίνουν από τις διατάξεις του άρθρου αυτού".

Art. 5. 

(1) Ο Εμπορικός  Αντιπρόσωπος  δικαιούται  την  ειδικώς  συμφωνηθείσα αμοιβή.

(2) Ελλείψει σχετικής συμφωνίας μεταξύ των μερών και ειδικών  διατάξεων ο εμπορικός αντιπρόσωπος δικαιούται αμοιβή που καθορίζεται σε ποσοστό επί της αξίας της σύμβασης στην οποία μεσολαβεί ή συνάπτει για λογαριασμό του αντιπροσωπευομένου σύμφωνα με τις συνήθειες που  εφαρμόζονται στον τόπο όπου ασκεί τη δραστηριότητά του και για την  αντιπροσώπευση των εμπορευμάτων τα οποία αφορά η σύμβαση εμπορικής  αντιπροσωπείας. Ελλείψει παρομοίων συνθηκών ο αντιπρόσωπος δικαιούται εύλογη αμοιβή, αφού ληφθούν υπόψη όλα τα στοιχεία που έχουν σχέση με την εμπορική πράξη.

(3) Κάθε στοιχείο της αμοιβής το οποίο μεταβάλλεται ανάλογα με τον αριθμό ή την αξία των υποθέσεων θεωρείται ότι, κατά την έννοια του παρόντος διατάγματος, αποτελεί προμήθεια.

(4) Οι διατάξεις των επόμενων άρθρων 6 και 7  εφαρμόζονται  εφόσον  ο εμπορικός αντιπρόσωπος αμοίβεται συνολικά ή εν μέρει με προμήθεια.

Art. 6. 

(1) Για εμπορική πράξη, που έχει συναφθεί κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας, ο εμπορικός αντιπρόσωπος δικαιούται προμήθεια:

α) αν η πράξη έχει συναφθεί χάρη στην παρέμβασή του ή

β) αν η πράξη έχει συναφθεί με τρίτο με τον οποίο ο αντιπρόσωπος έχει συνάψει προηγουμένως πράξεις του ιδίου είδους ώστε να τον έχει καταστήσει πελάτη ή

γ) αν είναι αρμόδιος για ένα καθορισμένο γεωγραφικό τομέα ή για μία καθορισμένη ομάδα προσώπων και η πράξη έχει συναφθεί με πελάτη που ανήκει σε αυτό τον τομέα ή σε αυτή την ομάδα".

(2) Για εμπορική πράξη που έχει συναφθεί μετά την λύση  της  σύμβασης εμπορικής   αντιπροσωπείας,   ο   Εμπορικός   Αντιπρόσωπος  δικαιούται προμήθειας:

α) Εάν η πράξη οφείλεται κυρίως στη δραστηριότητα που αυτός ανέπτυξε κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας και έχει  συναφθεί μέσα σε εύλογη προθεσμία από τη λύση αυτής της σύμβασης.

β) Εάν, σύμφωνα με τους όρους της παραγρ.  1 του παρόντος άρθρου  η παραγγελία  του  τρίτου  περιήλθε  στον  Εμπορικό  Αντιπρόσωπο  ή  τον αντιπροσωπευόμενο  πριν  από   την   λύση   της   σύμβασης   εμπορικής  αντιπροσωπείας.

(3)  Ο  Εμπορικός  Αντιπρόσωπος  δεν  δικαιούται  προμήθεια  κατά την παράγρ.  1 του παρόντος άρθρου εάν αυτή οφείλεται, δυνάμει της παραγρ. 2 του αυτού άρθρου, στον προηγούμενο αντιπρόσωπο, εκτός εάν  λόγω  της δραστηριότητάς  τους θεωρείται δίκαιο ή προμήθεια να διανεμηθεί μεταξύ τους.

Art. 7. 

(1) Η αξίωση επί της προμήθειας υφίσταται από τον χρόνο και  κατά  το μέτρο που συντρέχει μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:

α) Ο αντιπροσωπευόμενος εξετέλεσε την πράξη

β) Ο αντιπροσωπευόμενος ώφειλε να έχει εκτελέσει την πράξη δυνάμει της συμφωνίας που είχε συναφθεί με τον τρίτο.

γ) Ο τρίτος εξετέλεσε την πράξη.

(2) Η αξίωση επί της προμήθειας γεννάται όταν ο τρίτος έχει εκτελέσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την σύμβαση ή θα έπρεπε να τις  έχει εκτελέσει   εάν  ο  αντιπροσωπευόμενος  είχε  προβεί  στην  απαραίτητη σύμπραξη για την ολοκλήρωση της σύμβασης.

(3) Η προμήθεια καταβάλλεται το  αργότερο  την  τελευταία  ημέρα  του μηνός  που  ακολουθεί  το  τρίμηνο  κατά  την διάρκεια του οποίου είχε γεννηθεί η σχετική αξίωση.

(4) Το δικαίωμα της προμήθειας αποσβύνεται μόνον εφόσον αποδεικνύεται  ότι η σύμβαση μεταξύ του τρίτου και του εντολέα δεν θα εκτελεσθεί και η  μη εκτέλεση δεν οφείλεται σε γεγονότα για τα οποία είναι υπαίτιος ο αντιπροσωπευόμενος".

(4α) Οι προμήθειες που έχει ήδη εισπράξει ο εμπορικός αντιπρόσωπος επιστρέφονται εάν το σχετικό δικαίωμα αποσβεστεί".

(5)  Ο  αντιπροσωπευόμενος  διαβιβάζει  στον   Εμπορικό   Αντιπρόσωπο κατάσταση  των οφειλομένων προμηθειών, το αργότερο την τελευταία ημέρα του μηνός που  ακολουθεί  το  τρίμηνο  κατά  το  οποίο  γεννήθηκαν  οι σχετικές  αξιώσεις.  Η κατάσταση αυτή αναφέρει όλα τα ουσιώδη στοιχεία βάσει των οποίων έχει υπολογισθεί το ποσό των προμηθειών.

(6)  Ο  Εμπορικός  Αντιπρόσωπος  δικαιούται  να  απαιτήσει   να   του παρασχεθούν  όλες  οι  πληροφορίες και κυρίως αποσπάσματα εγγραφών των εμπορικών βιβλίων που χρειάζεται για  την  επαλήθευση  του  ποσού  των οφειλομένων προμηθειών.

(7) Δεν δύναται νο συμφωνηθεί παραίτηση του εμπορικού αντιπροσώπου από τα δικαιώματα που απορρέουν από τις διατάξεις των παραγράφων 2, 3, 4, 5 και 6 του παρόντος άρθρου.

Art. 8. 

(1a) Για την εφαρμογή του παρόντος προεδρικού διατάγματος δεν απαιτείται η τήρηση έγγραφου τύπου.

β) Κάθε συμβολλόμενο μέρος έχει το δικαίωμα να λάβει από το άλλο, αφού το ζητήσει, ενυπόγραφο έγγραφο που θα αναφέρει το περιεχόμενο της σύμβασης καθώς και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις της.

(2) Σύμβαση  ορισμένου  χρόνου,  την οποία τα δύο μέρη συνεχίζουν να εκτελούν μετά την λήξη της,  θεωρείται  ότι  μετατρέπεται  σε  σύμβαση αορίστου χρόνου.

(3)  Όταν  η  Σύμβαση εμπορικής αντιπροσωπείας είναι αορίστου χρόνου, κάθε ένας από τους συμβαλλόμενους μπορεί να την καταγγείλει, με τήρηση ορισμένης προθεσμίας.

(4) Η προθεσμία καταγγελίας είναι ένας μήνας για το πρώτο έτος της σύμβασης, δύο μήνες από την αρχή του δεύτερου έτους, τρείς μήνες από την αρχή του τρίτου έτους, τέσσερις μήνες από την αρχή του τέταρτου έτους, πέντε μήνες από την αρχή του πέμπτου έτους και έξη μήνες από την αρχή του έκτου και τα επόμενα έτη. Δεν είναι δυνατόν να οριστούν μικρότερες προθεσμίες, με συμφωνία των συμβαλλομένων.

(5) Αν τα μέρη ορίσουν μεγαλύτερες προθεσμίες καταγγελίας από εκείνες που  προβλέπονται  από την παραγρ. 4 η προθεσμία καταγγελίας την οποία πρέπει να τηρήσει ο αντιπροσωπευόμενος δεν μπορεί να  είναι  μικρότερη από εκείνη που ισχύει για τον εμπορικό αντιπρόσωπο.

(6)  Εφόσον  τα  μέρη  δεν  έχουν  συμφωνήσει διαφορετικά, η λήξη της προθεσμίας  καταγγελίας  πρέπει  να  συμπίπτει   με   το   τέλος   του ημερολογιακού μηνός.

(7) Οι  διατάξεις  των  παραγρ.   3,  4, 5 και 6 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται όταν μία σύμβαση ορισμένου χρόνου μετατρέπεται σε σύμβαση αορίστου χρόνου κατ` εφαρμογή τής παραγρ. 2 του άρθρου αυτού. Στην περίπτωση αυτή για τον  καθορισμό  της  προθεσμίας  καταγγελίας συνυπολογίζεται και ο προηγούμενος ορισμένος χρόνος.

(8) Η Σύμβαση εμπορικής αντιπροσωπείας μπορεί να καταγγελθεί κατά πάντα χρόνο και χωρίς την τήρηση των προθεσμιών της παραγράφου 4 σε περίπτωση κατά την οποία ένα εκ των μερών παραλείψει την εκτέλεση του συνόλου ή μέρος των συμβατικών υποχρεώσεων καθώς και σε περίπτωση εκτάκτων περιστάσεων.

Art. 9. 

(1a) Ο εμπορικός αντιπρόσωπος δικαιούται μετά τη λύση της σύμβασης εμπορικής οντιπροσωπείας αποζημίωση εάν και εφόσον κατά τη διάρκεια ουτής έφερε νέους πελάτες ή προήγαγε σημαντικά τις υποθέσεις με τους υπάρχοντες πελάτες και ο εντολέας διατηρεί ουσιαστικά οφέλη που προκύπτουν από τις υποθέσεις με τους πελάτες αυτούς και η καταβολή της αποζημίωσης αυτής είναι δίκαιη, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων και ιδιαίτερα των προμηθειών που χάνει ο εμπορικός αντιπρόσωπος και οι οποίες προκύπτουν από τις υποθέσεις με τους πελάτες αυτούς.

Στις περιστάσεις αυτές συμπεριλαμβάνεται επίσης και η εφαρμογή ρήτρας μη ανταγωνισμού με την έννοια του άρθρου 10 του παρόντος.

β)  Το  ποσό  της  αποζημίωσης  αυτής δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσό ισοδύναμο με το μέσο ετήσιο όρο των αμοιβών που εισέπραξε ο  εμπορικός αντιπρόσωπος  κατά  τα  πέντε  τελευταία έτη, αν δε η σύμβαση διήρκεσε λιγότερο από πέντε έτη, η αποζημίωση υπολογίζεται με βάση το μέσο  όρο της εν λόγω περιόδου.

 γ)  Η  χορήγηση  αυτής  της αποζημίωσης δεν στερεί από τον εμπορικό  αντιπρόσωπο την αξίωση για την ανόρθωση της περαιτέρω ζημίας την οποία υπέστη όπως ορίζεται από τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα.

δ) Το δικαίωμα αποζημίωσης ή ανόρθωσης ζημίας γεννάται επίσης και όταν ή σύμβαση λύεται λόγω θανάτου του εμπορικού αντιπροσώπου".

(2) Ο εμπορικός αντιπρόσωπος χάνει την αξίωση αποζημίωσης ή ανόρθωσης ζημίας της προηγουμένης παραγράφου εάν δεν γνωστοποιήσει προς τον αντιπροσωπευόμενο εντός έτους από τη λύση της σύμβασης ότι προτίθεται να ασκήσει το δικαίωμά του.

(3) Η αποζημίωση ή η αποκατάσταση της ζημίας, σύμφωνα με τις  παρ.  1 και 2 του παρόντος δεν οφείλεται:

α)  Οταν  ο  εντολέας  καταγγείλει  την  σύμβαση  λόγω υπαιτιότητος εμπορικού  αντιπροσώπου,  η  οποία  θα  δικαιολογούσε  καταγγελία  της σύμβασης κατά πάντα χρόνο.

β) `Οταν ο εμπορικός αντιπρόσωπος καταγγέλει τη σύμβαση, εκτός εάν η λύση αυτή οφείλεται σε υπαιτιότητα του αντιπροσωπευόμενου ή δικαιολογείται από λόγους ηλικίας, σωματικής αδυναμίας ή ασθένειας του εμπορικού αντιπροσώπου εξαιτίας των οποίων δεν είναι δυνατό να απαιτηθεί εύλογα από αυτόν η εξακολούθηση της δραστηριότητάς του.

γ) `Οταν μετά από συμφωνία με τον αντιπροσωπευόμενο, ο αντιπρόσωπος εκχωρεί σε τρίτο τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει δυνάμει της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας.

(4) Ο  Εμπορικός  Αντιπρόσωπος  πριν  από  την λήξη της σύμβασης δεν μπορεί να  παραιτηθεί  των  δικαιωμάτων  του  που  απορρέουν  από  τις παραπάνω παραγράφους.

Art. 10. 

(1)   Η   συμφωνία   που   προβλέπει  περιορισμό  των  επαγγελματικών δραστηριοτήτων του εμπορικού αντιπροσώπου μετά την λήξη της  σύμβασης, ονομάζεται στο εξής Υποχρέωση μη ανταγωνισμού.

(2) Η Υποχρέωση μη ανταγωνισμού είναι ισχυρά εάν και εφόσον:

α) έχει συνομολογηθεί εγγράφως και       

β)  αφορά  το  γεωγραφικό  τομέα,  την  ευθύνη  του  οποίου  είχε ο εμπορικός αντιπρόσωπος καθώς και τον τύπο των εμπορευμάτων των  οποίων  είχε την αντιπροσωπεία σύμφωνα με την σύμβαση.

(3) Η Υποχρέωση μη ανταγωνισμού ισχύει για περίοδο το πολύ ενός έτους μετά την λήξη της σύμβασης.

(4)  Με  το άρθρο αυτό δεν θίγονται διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας οι οποίες επιβάλλουν άλλους  περιορισμούς  ως  προς  το  κύρος  ή  την εφαρμογή  ρητρών  που περιέχουν υποχρέωση μη "ανταγωνισμού" ή προβλέπουν  ότι  τα  δικαστήρια  μπορούν   να   μειώσουν   τις   υποχρεώσεις   των συμβαλλομένων που απορρέουν από παρόμοια συμφωνία.

Art. 11. 

(1) Οι  διατάξεις  του  παρόντος Προεδρικού Διατάγματος εφαρμόζονται στις συμβάσεις που συνάπτονται μετά την έναρξη της ισχύος του.

(2) Για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών από συμβάσεις που συνήφθησαν πριν από  την  ισχύ  του  παρόντος  Προεδρικού  Διατάγματος  εφαρμόζονται  οι  διατάξεις  του  διατάγματος αυτού την 1ην Iανουαρίου 1994.

Art. 12. 

Από της ισχύος του παρόντος Προεδρικού Διατάγματος καταργείται  κάθε διάταξη  που  αντίκειται  στις διατάξεις αυτού και ειδικά οι διατάξεις των άρθρων 1, 2, 4 παρ. 1, 3, 4 και 5, 6, 7, 11, 12 του Ν. 307/76  και του άρθρου 11 του Ν. 504/76.